Sieci i protokoły

Przegląd najważniejszych technologii sieciowych, standardów komunikacyjnych oraz sposobów ich implementacji w systemach komputerowych.

Model OSI

OSI Model Diagram

Siedem warstw

Model OSI opisuje, jak dane podróżują od aplikacji do fizycznego medium.

  1. Warstwa Fizyczna – przenoszenie bitów (kable, światłowód).
  2. Warstwa łącza danych – kontrola błędów i adresowanie MAC.
  3. Warstwa sieciowa – routing IP.
  4. Transport – TCP/UDP.
  5. Sessja – utrzymywanie połączeń.
  6. Prezentacja – szyfrowanie, kompresja.
  7. Aplikacja – protokoły użytkowe (HTTP, SMTP).

Stos TCP/IP

TCP/IP Stack Diagram

Cztery warstwy

Najczęściej używany model w internecie.

  1. Aplikacja – protokoły wysokiego poziomu (HTTP, FTP).
  2. Transport – TCP/UDP zapewniają niezawodność i kolejność.
  3. Internet – adresowanie IP oraz routowanie.
  4. Link (Sieć lokalna) – Ethernet, Wi‑Fi, PPPoE.

Ethernets (Ethernet)

Ethernet Cable

Klasy i standardy

Od 10 Mbps do 400 Gbps – wybór zależy od potrzeb.

  • Fast Ethernet (100 Mbps)
  • Gigabit Ethernet (1 Gbps)
  • 10‑GbE, 40‑GbE, 100‑GbE – serwerowe i data‑center.

Wi‑Fi (IEEE 802.11)

Wi‑Fi Router

Kluczowe standardy

  • 802.11b/g/n: 2,4 GHz, do 600 Mbps.
  • 802.11ac: 5 GHz, up to 1–3 Gbps.
  • 802.11ax (Wi‑Fi 6): lepsza wydajność w zatłoczonych sieciach.

VPN i IPsec

VPN Connection

Bezpieczne tunelowanie

Technologie zapewniające prywatność i integralność danych w publicznych sieciach.

  • PPTP: najprostszy, ale słaby pod względem bezpieczeństwa.
  • L2TP/IPsec: lepsza ochrona, wymaga konfiguracji kluczy.
  • OpenVPN / WireGuard: otwarte protokoły z wysoką wydajnością.